Thực phẩm giả và kém chất lượng đang là một vấn đề nhức nhối tại TP.HCM, không chỉ gây thiệt hại về kinh tế mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng. Tình trạng này đang diễn biến phức tạp, đòi hỏi sự chung tay của cả cơ quan quản lý và cộng đồng để bảo vệ người dân khỏi những rủi ro tiềm ẩn.
Nguyên nhân thực phẩm giả, kém chất lượng “lộng hành”
Như bài “Vì sao thực phẩm giả, kém chất lượng bán tràn lan tại TP.HCM?” của Báo Thanh Niên đăng ngày 22/05/2025. Theo bà Nguyễn Thị Lam Phương từ Sở An toàn thực phẩm TP.HCM, có nhiều yếu tố dẫn đến sự phổ biến của thực phẩm giả và kém chất lượng trên thị trường:
- Hoạt động tinh vi của các cơ sở sản xuất: Các đối tượng làm ăn bất chính thường lợi dụng kẽ hở trong quản lý để sản xuất hàng giả, hàng nhái, thu lợi nhuận siêu ngạch. Họ có thể thay đổi địa điểm liên tục hoặc sử dụng các chiêu trò để trốn tránh sự kiểm tra của cơ quan chức năng.
- Sản phẩm “hàng xách tay” không rõ nguồn gốc: Thị trường tràn ngập các loại “hàng xách tay” được rao bán rầm rộ trên mạng xã hội, đặc biệt là qua các nền tảng trực tuyến. Những sản phẩm này thường không có hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc, chất lượng và thường được quảng cáo sai sự thật để đánh lừa người tiêu dùng.
Nỗ lực của TP.HCM trong cuộc chiến chống thực phẩm bẩn
Trong thời gian qua, lực lượng chức năng đã liên tục phát hiện và xử lý nhiều vụ vi phạm, đặc biệt liên quan đến sữa giả, thực phẩm chức năng và các sản phẩm bổ sung dinh dưỡng. Các đợt kiểm tra chuyên đề do Sở An toàn thực phẩm TP.HCM chủ trì tập trung vào những nhóm sản phẩm nhạy cảm như sữa chế biến, sữa dinh dưỡng, thực phẩm bổ sung và sản phẩm dinh dưỡng dùng trong y học.
Để kiểm soát và đẩy lùi tình trạng này, Sở An toàn thực phẩm TP.HCM đã và đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ và quyết liệt:
- Tăng cường truyền thông và giáo dục: Sở chú trọng nâng cao nhận thức cho người tiêu dùng về cách nhận biết thực phẩm an toàn, phân biệt hàng thật và hàng giả. Các chiến dịch tuyên truyền về sản phẩm uy tín, có nguồn gốc rõ ràng cũng được đẩy mạnh để hướng dẫn người dân lựa chọn thông thái hơn.
- Siết chặt thanh tra, kiểm tra và truy xuất nguồn gốc: Công tác kiểm tra, giám sát thị trường được tăng cường, đặc biệt là việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm để đảm bảo tính minh bạch từ khâu sản xuất đến tiêu thụ. Các trường hợp vi phạm sẽ bị xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật.
- Phối hợp liên ngành chặt chẽ: Sự hợp tác giữa các cơ quan quản lý thị trường, công an, y tế và truyền thông là yếu tố then chốt để giám sát thị trường đa tầng, phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm.
Chi cục Quản lý thị trường TPHCM đã phát hiện nhiều sản phẩm không đảm bảo an toàn, không rõ nguồn gốc, xuất xứ. Ảnh: CQCC
Lời khuyên cho người tiêu dùng thông thái
Để tự bảo vệ mình và gia đình khỏi nguy cơ thực phẩm giả, kém chất lượng, Sở An toàn thực phẩm TP.HCM khuyến cáo người dân cần hết sức cẩn trọng và tuân thủ các nguyên tắc sau:
- Mua sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng: Ưu tiên mua sắm tại các siêu thị, cửa hàng tiện lợi, chuỗi thực phẩm sạch uy tín, nơi có cam kết về nguồn gốc và chất lượng sản phẩm. Ví dụ (Ozzies Marts, Ozziesmarts Thái Bình, Ozzies Marts Tiền Hải, website: www.austramilk.com.vn)
- Kiểm tra nhãn mác đầy đủ: Đảm bảo sản phẩm có thông tin về nhà sản xuất, hạn sử dụng, thành phần, và các thông tin liên quan khác.
- Tìm kiếm chứng nhận chất lượng: Chọn các sản phẩm có các chứng nhận an toàn thực phẩm như ISO, HACCP, VietGAP, GlobalGAP… để đảm bảo chất lượng.
- Cảnh giác với “hàng xách tay” không rõ nguồn gốc: Tránh mua các sản phẩm được rao bán trôi nổi trên mạng xã hội mà không có thông tin rõ ràng về nguồn gốc hoặc người bán.
- Báo cáo khi phát hiện vi phạm: Nếu phát hiện các dấu hiệu của thực phẩm giả, kém chất lượng, hãy thông báo ngay cho cơ quan chức năng để được kiểm tra và xử lý.
Tình trạng thực phẩm giả, kém chất lượng là một thách thức lớn, nhưng với sự vào cuộc của các cơ quan chức năng và ý thức cảnh giác của người dân, chúng ta hoàn toàn có thể xây dựng một thị trường thực phẩm an toàn, minh bạch hơn. Hãy là người tiêu dùng thông thái để bảo vệ sức khỏe của chính mình và cộng đồng.
